Tuyên bố của Tổ Chức PIVOT: Quyền Nghiễm Nhiên có Quốc Tịch vì sinh trưởng tại Hoa Kỳ

Ngày 15 tháng 5 năm 2025

Một trong những hành động đầu tiên của chính quyền Trump qua một sắc lệnh hành pháp là hạn chế quyền nghiễm nhiên có quốc tịch cho công dân ngay từ thuở chào đời. Nếu được duy trì, sắc lệnh này sẽ tước bỏ quốc tịch  Hoa Kỳ của các trẻ em sinh ra tại Hoa Kỳ nếu mẹ các em là người tạm cư hoặc cư trú không hợp pháp. VietFactCheck (Việt kiếm tin) đã đăng một bài giải thích về các chi tiết và lịch sử của quyền Nghiễm Nhiên có Quốc Tịch vì sinh trưởng tại Hoa Kỳ.

Sắc lệnh với tầm nguy hại sâu rộng này tìm cách bóp méo ý nghĩa của tu chính án thứ Mười bốn của Hiến pháp, được thiết lập để mở rộng quyền công dân cho người Mỹ gốc Châu Phi đã từng là nô lệ và cho tất cả trẻ em sinh ra tại Hoa Kỳ, bất kể tình trạng nhập cư của cha mẹ chúng. Việc sử dụng thuật ngữ nhập cư hiện đại để hạn chế quyền nghiễm nhiên có quốc tịch vì sinh trưởng tại Hoa Kỳ là một trò ảo thuật pháp lý vụng về và hiện đang bị ngăn cấm bởi nhiều tòa án liên bang. Tuy nhiên, Tòa án Tối cao vẫn chưa bác bỏ các động thái do chính quyền Trump đệ trình và sẽ tiến hành tranh luận vào tháng 5, cho thấy Tòa án có thể tin vào một ít giá trị của những lập luận này.

Chúng tôi, hội viên PIVOT, tin rằng cuộc tấn công vào quyền nghiễm nhiên có quốc tịch vì sinh trưởng tại Hoa Kỳ là một phần của cuộc công kích rộng lớn hơn về ý nghĩa của nước Mỹ do những người từ chối tầm nhìn về Hoa Kỳ là một quốc gia do những người nhập cư và người tị nạn thực hiện. Đây không phải là một vấn đề pháp lý riêng lẻ, mà là một chiến dịch lan tỏa nhằm gây mục rữa nền tảng pháp lý đã giúp tạo ra một quốc gia hậu đãi, nhân ái và cấp tiến. Tinh thần của nước Mỹ được thể hiện qua những từ ngữ đơn giản ở chân Tượng Nữ thần Tự do: "Hãy trao cho tôi những người mệt mỏi, những người nghèo khổ, / Những đám đông chen chúc khao khát được hít hơi thở tự do." Những từ ngữ này, được một nhà thơ Mỹ gốc Do thái viết trên một bức tượng do chính phủ Pháp tặng, phản ánh sự hiểu biết của thế giới về nước Mỹ vì đó là cách chúng ta đã nhìn thấy chính mình lâu nay.

Năm mươi năm trước, làn sóng người tị nạn Việt Nam đầu tiên đến Hoa Kỳ với tư cách là những người vô quốc tịch, những người di dời tìm đường đến một vùng đất mới. Trong số những hỗ trợ quan trọng giúp cộng đồng chúng ta thành công là quyền nghiễm nhiên có quốc tịch vì được sinh trưởng tại Hoa Kỳ. Sự bình dị trong những từ đó—rằng tất cả những người sinh ra ở Hoa Kỳ đều là công dân Hoa Kỳ—bảo đảm sẽ không có phân biệt tầng lớp xã hội cha truyền con nối giữa công dân Mỹ. Bất kể tầng lớp của cha mẹ và ông bà chúng ta, những người trong chúng ta sinh ra ở đất nước này đều trở thành công dân Hoa Kỳ chính thức, được hưởng mọi lợi thế của đặc quyền đó.

Rút bỏ quyền nghiễm nhiên có quốc tịch vì được sanh trưởng tại Hoa Kỳ là một giải pháp mù quáng đưa đến một nước Mỹ chia rẽ, nơi mà một số lớn người sinh ra ở đất nước này sẽ sống trong nỗi lo sợ triền miên vì sự phân biệt chủng tộc, giam giữ tùy tiện và chia cắt gia đình đau lòng. Nhiều người hơn nữa sẽ phải đối mặt với mối đe dọa của các cuộc đột kích tại những nơi từng được coi là nơi trú ẩn an toàn—trường học, bệnh viện và nhà thờ. Mọi người, kể cả những người có quyền công dân, sẽ sống trong một xã hội nhiều nghi kỵ và tra lùng kiểm soát. Là người Mỹ gốc Việt, chúng tôi nhận ra những mối nguy hiểm này, sau khi chứng kiến ​​những vi phạm dân quyền gây ảnh hưởng đến nhiều phần tử trong cộng đồng chúng ta—công dân hay không, như nhau. Ngay hiện giờ, nền tảng pháp lý bảo vệ người nhập cư đã bị xói mòn, như trường hợp của Kilmar Abrego Garcia, người đã bị trục xuất lầm lẫn và giam giữ tại El Salvador dù không bị kết án, và Mahmoud Khalil và Rümeysa Öztürk, những cư dân hợp pháp của Hoa Kỳ bị bắt và phải đối mặt với việc trục xuất vì bày tỏ quan điểm làm phật lòng những kẻ hiện đang nắm thế lực.

Là một trong những cộng đồng Hoa Kỳ trẻ nhất, chúng ta, những người Mỹ gốc Việt, hiểu sâu sắc giá trị của quyền nghiễm nhiên có quốc tịch nếu sinh trưởng tại Mỹ vì chúng ta nhận thấy tầm bảo vệ quyền công dân mang đến và đã chứng kiến ​​sức mạnh biến hóa của quyền công dân chính trong gia đình và cộng đồng chúng ta. Quyền cơ bản này đã cho phép nhiều thế hệ người Mỹ gốc Việt sinh ra trên đất Mỹ nắm lấy lời hứa về cơ hội, bình đẳng và tự do.

 Chúng tôi kêu gọi cộng đồng chúng ta đoàn kết để bảo vệ nền tảng đặc sắc này của cá tính Hoa Kỳ. Kinh nghiệm sống của chúng ta nhắc nhở chúng ta một cách mạnh mẽ rằng bảo vệ quyền nghiễm nhiên có quốc tịch khi sinh trưởng tại đây có nghĩa là bảo vệ chính ý tưởng về nước Mỹ.